در جستجوی اطلاعات فارسی مهارت پیدا کنید!

جستجوی کلمات در اینترنت شاید بسیار ساده به نظر برسند اما در خصوص جستجوی عبارات فارسی این موضوع اندکی متفاوت است. کلمات و عبارات فارسی به دلیل پیچیدگی های خود و نوع متفاوت جستجو کردن به زبان پارسی را اندکی مشکل کرده اند. با استفاده از روشهای مختلف معرفی شده در این ترفند میتوانید بهترین نتیجه جستجوی فارسی را در موتورهای جستجو داشته باشید.

چکیده
خط فارسی دارای مشکلات مختلفی می‌باشد که در جستجو و بازیابی اطلاعات مسائل و مشکلات فراوانی را فراروی کابران اینترنت قرار می‌دهد. به خصوص با رشد سریع انتشارات الکترونیکی بر روی وب در شکلهای مختلف پایگاه‌های اطلاعاتی، وبلاگ و... و اینکه هیچ قاعده مشخص و ثابتی برای رسم‌الخط فارسی وجود ندارد باعث شده است که جستجوگران مطالب فارسی با مشکلات فراوانی روبرو بشوند. این مقاله سعی دارد تا با اشاره به موارد مختلفی که می‌تواند در جستجو و بازیابی اطلاعات سرعت و دقت و جامعیت و مانعیت جستجو را بالاببرد موجب افزایش مهارت کاربران اینترنت فارسی بشود.

مقدمه
اینترنت به عنوان یک محمل اطلاعاتی عظیم، منابع اطلاعاتی را در مقیاسی وسیع در دسترس مخاطبان بالقوه قرار داده است. اغلب سهولت دسترسی به منابع اطلاعاتی اعم از متن و سایر رسانه‌ها عمده‌ترین مزیت اینترنت محسوب می‌شود. اما این توانایی که هرکس ناشر آثار خود باشد عواقب ناخواسته‌ای را نیز در پی خواهد داشت و آشکارترین معضل، آن است که انبوهی از منابع بسیار متنوع و غیر قابل مدیریت را فراهم می‌آورد. افزایش سریع منابع اینترنتی نیازمند یک سازمان­دهی مفید و موثر است. هرچند در حال حاضر راهنماهایی برای منابع اینترنتی تهیه شده است که براساس فایل‌های مقلوب ساخته شدهِ توسط موتورهای جستجو و با استفاده از قابلیت‌های مختلف این موتورها از جمله: استفاده از عملگرهای بولی، جستجوی دقیق عبارت، محدود کردن یک جستجو به بخش خاصی از رکورد (مانند عنوان، آدرس)، کوتاه‌سازی کلمات، جستجوی نزدیک‌یابی واژه‌ها، ایجاد محدودیت زمانی و منطقه‌ای و زبانی، و.... به جستجوی اطلاعات کمک می­کند، اما باید تاکید کرد که در امر بازیابی اطلاعات از اینترنت بدون نمایه‌سازی نظام یافته نمی‌توان انتظار بازیابی مفید و موثر را داشت. هرچند بیش‌تر اطلاعات موجود بر روی اینترنت به زبان انگلیسی است، ولی حجم اطلاعات به زبان فارسی نیز با سرعت در حال افزایش است و کاربران به دلایل مختلفی علاقه زیادی به اطلاعات فارسی نشان می­دهند و از آنجائی­که زبان غالب در اینترنت انگلیسی است جستجو به زبان‌های غیر انگلیسی از جمله فارسی، مسایل و مشکلات مختلفی را جدای از مشکلات عمومی اینترنت دارد.

خط فارسی
اشکال و نقصی که در همه خطوط جهان است دو علت دارد که یکی در اصل خط است و دیگری بر اثر تغییر و تحول زبان ایجاد می‌شود. دقت فراوان در ثبت همه دقایق تلفظ اغلب موجب دشواری شیوه خط است و این دقت زمانی ضرورت می‌یابد که زبانی توسعه بسیار بیابد و در کشورهای دیگری که به آن زبان سخن نمی‌گویند رایج شود. به عنوان مثال در خط عربی نقطه و علامت‌های حرکات وقتی به وجود آمد که زبان عربی نزد ملت‌های غیر عرب معمول شد، در خط یونانی نیز نشانه‌های آهنگ و تکیه پس از رواج آن زبان در مصر ایجاد شد تا کسانی که زبان مادری‌شان یونانی نبود و با تلفظ آن مانوس نبودند بتوانند کلمات و عبارات یونانی را هر چه درست‌تر ادا کنند. با این حال هیچ خطی هر قدر دقیق و شماره علامات آن فراوان باشد، ممکن نیست که کاملاً نشانه شیوه تلفظ باشد. و با کمک علامات متعدد علم حروف نیز تا کسی چگونگی تلفظ زبانی را نشنود نمی‌تواند عبارت و کلمات آنرا مانند اهل آن زبان ادا کند.
اما نقصی که بر اثر تحول زبان و به تدریج در خط حاصل می‌شود، مشکلی است که همه ملت‌ها با آن رو به رو هستند. بعضی از حروف و اصوات زبان در طی زمان تغییر می‌پذیرند و این تغییر در گفتار حاصل می‌شود، اما خط همیشه صورت کهن تلفظ را حفظ می‌کند، و از اینجا میان "گفتار" و "نوشتار" اختلاف روی می‌دهد. دیگر آن که هر زبانی ناگزیر لغاتی از زبان‌های دیگر به عاریت می‌گیرد و اگر علائم خط در این دو زبان یکی باشد کلمه خارجی به همان املای اصلی در نوشتن به کار می‌رودکه اغلب با املای کلمه مشابه در زبان ثانوی تفاوت دارد و از اینجا برای اصوات واحد علائم خطی متعدد پدید می‌آید. در خط فارسی نمونه همه این موارد را می‌توان یافت. چون خط عربی برای نوشتن فارسی به کار رفت کلماتی که از آن زبان اخذ شده بود به همان صورت اصلی نوشته شد. حال آنکه به یقین در هیچ دوره‌ای حروف خاص عربی را فارسی زبان‌ها درست مثل اصل تلفظ نکرده‌اند. در زبان‌های دیگر نیز این گونه موارد نمونه‌های متعدد دارد. شاید دو زبان انگلیسی و فرانسه بیش از همه زبان‌های جهان دچار اختلاف تلفظ و خط باشند. به طور کلی نقائص و معایبی که در خطوط معمول جهان است را می‌توان به طریق زیر طبقه‌بندی کرد:
1. شکل واحدی اصوات مختلف را بیان می کند. چنانکه در فارسی حرف "ی" را گاهی برای حرف لین بکار می­بریم (یک) و گاهی برای حرف مد (بی) و گاهی به جای الف (عیسی) و گاهی برای نشان دادن مصوت مرکب (ری). و یا حرف «و» در کلمات (سوار، سود، تو)
2. اصوات واحد به صورت‌های مختلف نوشته می شود. در فارسی حرف "س" سه صورت (س – ص – ث) و حرف "ز" چهار صورت (ز – ذ- ض- ظ) دارد؛ در زبان فرانسه حروفی که "سن" خوانده می‌شود پنج رسم الخط دارد (ترفندستان) که اگر صورت‌های جمع را نیز به حساب بیاوریم ده شکل می‌شود که از این قرار (sain،ceint،sein،seing،sain) است.
3. بسیاری از حروف نوشته می‌شود ولی خوانده نمی‌شود. یعنی علاماتی بی‌فایده در نوشتن به کار می‌رود در فارسی نوشتن "واو معدوله" و "هاء غیر ملفوظ" از این قبیل است. در انگلیسی نمونه این مورد بسیار است مانند high که دو حرف آخر آن به کلی از تلفظ ساقط است. و یا “K” در کلمه “Know”.
4. اصواتی هستند که تلفظ می‌شود اما در خط نشانه‌ای برای آن‌ها نیست. در فارسی سه مصوت کوتاه ( َ ِ ُ ) از این قبیل است هم چنین الف در کلمات اسحق و الله که در کتابت نمی‌آید.
زبان و خط فارسی نیز مشکلات خاصی را دارا می­باشد و نظام نوشتاری فارسی برای ثبت دقیق گفتار، نارسائی دارد و قواعد نگارش آن مدون نیست، از این رو فاصله میان گفتار و نوشتار در فارسی قابل توجه است. بیش‌ترین مشکلات نیز به جهت نبود یک رسم الخط واحد که عموم اساتید و اهل فن روی آن اجماع کرده باشند به وجود آمده است. به طوری که در حال حاضر جدای از چندین شیوه‌نامه رسمی همچون" شیوه‌نامه سمت، نشر دانشگاهی، فرهنگستان، آموزش و پرورش" به تعداد افراد جامعه، رسم الخط و شیوه نگارش زبان وجود دارد، هر ناشری برای خود به قاعده‌ای دلخواه عمل می‌کندکه این تعددها موجب پریشانی و پراکندگی شده و با یک­دیگر تفاوت‌هایی دارند. از دیگر دلایل می‌توان به عاریتی بودن خط فارسی و چاره‌اندیشی برای حرکات و عدم تطابق واج‌ها با حروف اشاره کرد. متصل و منفصل‌نویسی نیز یکی دیگر از حوزه‌های مورد اختلاف است از دیگر مشکلات: گوناگونی معادل‌های علمی، انواع مختلف ضبط اسامی خارجی، سرهم‌نویسی، جدانویسی، بی‌فاصله‌نویسی، انواع جمع‌ها، صورت‌های مختلف نوشتاری، آوانویسی اسامی عناصر و ترکیبات شیمیایی، سرواژه‌ها و کوته‌‌نوشت‌ها می­باشد.

به طور کلی نقص‌هایی که برای زبان فارسی شمرده‌اند به شرح زیر می‌توان عنوان کرد:
1.سه مصوت کوتاه یعنی حرکات زیر و زبر و پیش ( َ ِ ُ ) را از نوشتن ساقط می­کنیم. و این باعث می‌شود به جای این که از خط و نوشتار پی به معنی ببریم بایستی از معنی کلمه و جایگاه آن در جمله آن­را درست بخوانیم مانند کلمات (کَرَم، کَرَم، کِرِم، کُر‌ُم، کِرْم) و (مَلَک، مَلِک، مُلک، مِلک) و یا سه کلمه (حَکَم، حُکم، حِکَم) و نیز ننوشتن مصوت‌های کوتاه در داخل متن باعث می‌شود که برای تلفظ صحیح اجباراً لاتین کلمات به صورت پانویس متن آورده شود که همین امر باعث اتلاف وقت و انرژی می‌شود. که البته همین لاتین‌نویسی هم قاعده خاصی ندارد و هر ناشر و نویسنده‌ای سلیقه خاص خودش را برای آوانویسی حروف فارسی به لاتین دارد. که به عنوان نمونه برای نشان دادن حرکت فتحه و الف و آ هیچ‌گونه هماهنگی در کتاب‌ها و خصوصا فرهنگ‌های مختلف دیده نمی‌شود. ”هر چند برخی معتقدند همین ننوشتن حرکات مزیتی است و موجب تندنویسی می‌شود“.
2.برای یک حرف چند علامت مختلف داریم مانند علامت‌های (س،ص، ث) که هر سه در فارسی یکسان خوانده می‌شوند و هم چنین (ذ، ز، ض، ظ) و نیز (ت، ط). البته این امر در زبان انگلیسی هم وجود دارد چنان که «ف» ممکن است به شکل‌های «F. GH. PH. V » باشد.
3.یک علامت را برای دلالت بر چند حرف مختلف استعمال می‌کنیم مانند "و" که پنج مورد نوشتن دارد یکی برای بیان ضمه در کلمات "خوش" و "تو". دیگر بیان مصوت ممدود یا "واو ماقبل مضموم" مانند "شور" و "او". سوم بیان حرف صامت "واو" در کلماتی چون "آواز" و "والی" و "عفو". چهارم بیان حرف مصوت مرکبی که در کلمات "نو" و "جوشن" و مانند آن‌هاست. پنجم حرفی که در زبان کنونی خوانده نمی‌شود مانند "واو معدوله" در کلمات "خواهر" و "خواستن" و "واو" در کلمه "عمرو"
4.حرف‌هایی هم هست که در کلمات خاصی از نوشتن حذف می‌شود مانند "الف" در کلمات "اسحق" و "اسمعیل" و "الله"
5.نقطه‌هایی متعدد در بالا و پائین حرف که هم سبب دشواری و هم موجب اشتباه در خواندن می‌شود. اهمیت بیش از حد نقطه درخط فارسی هنگام تشخیص نوری کاراکترها تولید اشکال اساسی می‌کند. به عنوان مثال در نظر بگیرید که تفاوت ‹ر› و ‹ز› و یا تفاوت ‹د› و ‹ذ› و یا تفاوت ‹ب› ‹ت› ‹ پ› ‹ث› فقط در نقطه است و چون نقطه جزء بسیار کوچکی است در این امر مشکلات زیادی را فرا روی متخصصین قرار می‌دهد. و یا کلمات زیر را در نظر بگیرید که با یک یا چند نقطه عوض می‌شوند (بُر، بَر، پُر، پَر، تَر، پُز، پَز، بُز، تِز).
6. یک عیب دیگر هم که برای خط فارسی ذکر کرده‌اند این است که از راست به چپ نوشته می‌شود. و برای این مورد دلایل مختلفی ذکر شده است از جمله عدم هماهنگی و ایجاد مشکل در نوشتن متون ریاضی و شیمی و نت‌های موسیقی و دستورات شطرنج و این‌ که خط تصویری یعنی علائم گرافیکی که در کل جهان استفاده می‌شود مانند علائم راهنمائی و رانندگی تماماً از چپ خوانده می‌شوند.
7.پیوسته‌نویسی و جدا‌نویسی کلمات مرکب که در اکثر موارد به صورت سلیقه‌ای عمل می‌شود مانند تنوع استفاده از ‹می› چسبان و غیر چسبان و یا تنوع نحوه به کار بردن «علامت‌های جمع ‹ها، ان، جات›، هم، هیچ، که، (ضمایر شخصی متصل مان، تان، شان)، شناسی، را، چه، چون، تر، ترین، بی (پیشوند نفی)، به، ای (نشانه ندا)، آن و این» در کلمات به صورت پیوسته و یا جدا گانه: (آنچه، آن چه)؛ (همچنانکه، همچنان‌که) ؛ (جنابعالی، جناب‌عالی)؛ (هیچکس، هیچ‌کس)‌‌؛ (میتواند، می‌تواند)؛ (آن ها، آنها) در این مورد کلماتی که پیشوند و یا پسوند دارند نیز در شکل‌های مختلف نوشته می‌شوند. برخی از کلمات در دو شکل متصل‌نویسی و منفصل‌نویسی به دو شکل مختلف ظاهر می‌شوند، مانند «علاقمند و علاقه‌مند؛ اندیشمند و اندیشه‌مند». مصدرها و فعل‌های مرکب و اسم‌های مشتق از آنها نیز به دو صورت متصل و منفصل نوشته می‌شوند مانند «نگه‌داشتن و نگهداشتن». در جستجوی مطالب از اینترنت این مورد تولید اشکال می‌کند چنانکه جستجوی «هیچ‌کس» نتایج متفاوتی را با جستجوی «هیچکس» می‌آورد و یا جستجوی «کتاب‌شناسی» و «کتابشناسی» در موتور جستجوی گوگل نتایج متفاوتی را ارائه می‌کند. این گونه کلمات با این که در خواندن متن اشکال کمی به وجود می‌آورند و هر آشنای به زبان فارسی به راحتی می‌تواند آن را بخواند اما در فن‌آوری امروزه و تجزیه و تحلیل کلمات به کمک رایانه اشکال اساسی تولید می‌کند و شاید اگر قاعده‌ای جامع و مانع برای آن وضع گردد، بتوان گفت بزرگ‌ترین مشکل خط فارسی حل شده است. منظور این که، برای مثال خواندن سه کلمه «بی‌حوصلگی، بیحوصلگی، بی‌حوصله‌گی» مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما در محیط الکترونیکی و شبکه اینترنت برای بازیابی این کلمه بایستی برای تمام اشکال این کلمه، جستجو را انجام دهیم، البته اگر آگاهی از تمام اشکال نوشتاری آن داشته باشیم.آآ
8.سی و دو حرف الفبای فارسی همراه با چهار علامت مد، همزه، تنوین، تشدید به 130 شکل مختلف ظاهر می‌شوند و تفاوت این اشکال در اتوماسیون خط فارسی تولید اشکال می‌کند. « تنوع و تعدد نویسگان، یادگیری زبان و خط فارسی را برای آموزگار و آموزنده دشوار و برای نوآموز توان‌فرسا می‌سازد. تعداد زیاد نویسگان در رابطه با اتوماسیون زبان توسط رایانه مشکلاتی در خصوص تعداد و ترتیب قرار گرفتن نویسگان در جداول کد ایجاد می‌نماید و طراحان کد در جای دادن این تعداد نویسه در جداول با مساله کمبود جا رو به رو هستند. هر چند که مشکل جا با کد 16 بیتی حل شده است اما مسایل دیگری هم­چنان باقی می‌مانند که احتیاج به برطرف شدن دارند»
9. نوشتن ک و گ (کـ گـ ک گ گ ک) در اشکال مختلف نیز باعث سردرگمی و عدم جستجوی صحیح می‌شود.
10. در اغلب اوقات یک فاصله اضافی معنی متفاوتی و یا متضادی را می‌دهد (مثل مادر، ما در).
11. سه کرسی مختلف برای حرف‌های مختلف الفبا باعث می شود که در مقایسه با اکثر زبان‌ها تعداد سطرهای هر صفحه به مراتب بیش‌تر گردد چون برخی حروف روی خط کرسی قرار می‌گیرند و برخی پائین خط کرسی و برخی بالای خط کرسی مثل (ا ب م )
12.از آنجائیکه حروف در نوشتن غالباً به صورت چسبیده و پیوسته نوشته می‌شوند و این امر تشخیص حرف به حرف نوشته به وسیله رایانه را، دچار مشکل می‌کند.
13. در او. سی. آر. فارسی هم چنین اعداد نیز مشکل ساز هستند چنانچه صفر در فارسی یک نقطه کوچک است که می‌تواند رایانه را به اشتباه بیاندازد و نیز اعداد 1 و 2 و 3 بسیار شبیه هم هستند و تفاوت‌شان در یک دندانه کوچک است.
14. تنوع املائی یا تنوع در رسم الخط بعضی از کلمات که همه شکل‌های آن نیز درست است مانند( اتاق و اطاق) و یا (امپراتور و امپراطور). و کلماتی که فقط یک شکل آنها صحیح می‌باشد ولی شکل ناصحیح آن نیز زیاد استفاده می‌شود مانند «ذغال و زغال؛ خوشنود و خشنود». البته این جدای از تنوع در مفهوم کلمات است که در دیگر زبان‌ها نیز وجود دارد، یعنی برای بعضی از مفاهیم ممکن است کلمات متنوعی استفاده بشود. مانند کامپیوتر و رایانه.
15. بکار بردن همزه درصورت‌های مختلف مانند (مساله، مسئله) ‍؛ (مسئول، مسوول)
16. استفاده از ‹ا› و ‹آ› به جای یک­دیگر مانند (فرایند و فرآیند).
17. شکل‌های مختلف ضبط نام­های بیگانه در فارسی: ورود واژه‌های بیگانه معمولا از راه ورود پدیده‌های فرهنگی نو در عرصه‌های مختلف فنی، علمی، اجتماعی، سیاسی و هنری و.... و یا از طریق افراد دو زبانه انجام می‌گیرد که به قرض‌گیری زبان معروف است و کم و بیش در تمام زبان‌ها وجود دارد. واژه‌های بیگانه اغلب برای پر کردن خلاء واژه‌های علمی و یا ارتباطی سودمند هستند، اما وجود آن‌ها مسائلی از قبیل چگونگی ضبط آن‌ها در زبان قرض‌گیرنده را به‌ وجود می‌آورد. برای ضبط واژه‌های قرضی به سبب اختلاف فاحش نشانه‌های الفبای فارسی با نشانه‌های الفبای خارجی مشکلات جدی وجود دارد. از جمله این که الفبای فارسی آوانگار نیست و به همین جهت در ضبط دقیق تلفظ واژه‌های زبان فارسی نیز ناتوان است و این ناتوانی در ضبط واژه‌های بیگانه به مراتب بیش‌تر است و این که در مورد برگردان اسامی خارجی به خط فارسی قاعده خاصی وجود ندارد و هر کس بنا بر سلیقه و ذوق خود این کار را انجام می‌دهد که در نتیجه یک کلمه واحد به صورت‌های مختلف نوشته می‌شود. برای مثال (اتومبیل و اتوموبیل)؛ (کلسیم، کلسیوم، کالسیوم) و یا اسم Franklin به صورت (فرانکلین، فرانکلن، فرنکلین، فرنکلن) ضبط شده است. خانم صدیق بهزادی این مشکلات را به سه دسته تقسیم کرده است: ” 1- نام‌هایی که در برگردان آن‌ها هم‌خوان‌ها ایجاد مشکل می‌کنند. 2 – نام‌هایی که در برگردان آن‌ها واکه‌های ساده مشکلاتی را به‌ وجود می‌آورند. 3 – و سوم نام‌هایی که در برگردان آن‌ها مشکل اصلی مربوط به واژه‌های مرکب است.
18.استفاده یا عدم استفاده از ‹ی› در کلمات مختوم به ‹الف › مانند (موسی و موسا).
19.استفاده یا عدم استفاده از ‹ء› برای کلمات مختوم به های بیان حرکت در حالت مضاف مانند (خانه مسکونی و خانهء مسکونی و یا خانه‌ی مسکونی).
20.استفاده یا عدم استفاده از اعراب برای کلمات.
21.انواع مختلف جمع برای یک واژه مفرد: به عنوان مثال جمع بستن یک واژه با علایم جمع فارسی وعلایم جمع عربی و نیز جمع بستن بی قاعده (جمع مکسر)، استفاده ازجمع جمع، مانند (معلم، معلمین، معلمان، معلم‌ها).
22.تنوین‌های زبان عربی نیز از جمله دشواری‌های رعایت اصل هم‌خوانی نوشتاری و گفتاری هستند.
23.در نگارش یاء وحدت یا نکره در آخر کلماتی که به هاء مختفی یا غیر ملفوظ ختم می‌شوند سه نوع املاء‌ دیده می‌شود. (خانه‌ای، خانه‌یی، خانة).
24.کلمه‌های عربی در شکل‌های گوناگون در زبان فارسی نوشته می‌شوند. (مبدا، مبداء)؛ (ابتدا، ابتداء)؛ (نسبتاً، نسبته، نسبتا) و....
25.ناتوانی خط فارسی در نشان دادن تلفظ واژه‌های ایران باستان و میانه و گویش‌ها و لهجه‌های ایرانی و واژه‌های بیگانه حتی با نشانه‌ها.

26.وجود دندانه‌های متعدد درکلمات خواندن کلمات و به خصوص در او.سی.آر. فارسی ایجاد اشکال می‌کند مانند کلمات: نشستن و استشهاد.
27. حروف فارسی غالباً مشابه‌اند و با اندگی غفلت به جای هم نوشته می‌شوند و مطلب را به کلی دگرگون می‌کنند مانند (در، رد، ور).

زبان و خط فارسی در اینترنت
حجم اطلاعات به زبان فارسی در روی اینترنت در اشکال مختلف آن به سرعت رشد کرده است. در حال حاضر توسعه وبلاگ‌های فارسی و سایت‌های علمی و تبلیغاتی و دانشگاهی به زبان فارسی باعث شده است که جایگاه زبان فارسی تا حد زبان اول ارتباطات اینترنتی نزد ایرانیان و فارسی‌زبانان در سراسر جهان ارتقا یابد. شاید بتوان گفت که اولین مرجع وبلاگ‌نویسی فارسی با انتشار راهنمای ساخت وبلاگ فارسی آغازشده است. بدون شک دومین موج نیز با شروع به کار سایت پرشین بلاگ که امکان راه‌اندازی وبلاگ برای کاربران فارسی زبان را با سهولت بیش‌تری فراهم می‌کند آغاز شده است. اما پیامد قابل توجه دیگری که رشد وبلاگ‌نویسی در ایران داشته است پیدایش سایت‌های اینترنتی فارسی زبانی است که صاحبان وبلاگ‌ها ایجاد کرده‌اند و این خود موج جدیدی از گسترش کاربرد اینترنت در جامعه ایران به حساب می‌آید. اکنون روی آوردن برخی از روزنامه‌نگاران، پژوهش­گران، دانشجویان و.... به وب فارسی و استفاده از منابع خبری و علمی و.... آن موجب تقویت نقش رسانه‌ای وب فارسی شده است.
پدیده دیگری که باعث گسترش زبان و خط فارسی در اینترنت شده است ایجاد کتابخانه‌های دیجیتالی فارسی در شبکه جهانی است، با این که از شکل‌گیری کتابخانه‌های فارسی در شبکه جهانی مدت زیادی نمی‌گذرد با این حال به سرعت در حال رشد و گسترش است. شماری از این کتابخانه‌ها در پایگاه‌های اینترنتی شکل گرفته‌اند و بسیاری وبلاگ‌هایی هستند که برای این‌ کار راه‌اندازی شده‌اند. از ویژگی‌های این‌ کتابخانه‌ها این است که هیچ‌ یک جنبه تجاری ندارند و نیز به جز عده معدودی اکثر کتابخانه‌ها کوشیده‌اند جانب بی‌طرفی را رعایت کرده و از اعمال سلیقه شخصی پرهیز کنند. آنچه در بسیاری از کتابخانه‌های مجازی فارسی در دسترس است تنها شامل کتاب نیست بلکه نوشته‌هایی اعم از داستان، مقاله، تک نگاشت و.... نیز در میان مجموعه‌ها دیده می‌شود. هم چنین است آثاری که احتمالاً هیچ گاه چاپ کاغذی ندارند و البته وجود کتاب‌هایی که مدت‌هاست نایاب‌اند و مجال انتشار دوباره نیافته‌اند و یا آثاری که امروز به دلایلی بازچاپ آن‌ها مقدور نیست از جاذبه‌های کتابخانه‌های مجازی‌اند. در اینجا شماری از این کتابخانه‌ها ذکر می‌شوند: پایگاه اینترنتی کتاب‌های رایگان فارسی، پایگاه اینترنتی بانی تک، کتابخانه مجازی داستان‌های فارسی، آوای آزاد، پایگاه اینترنتی خوابگرد، کتابخانه دوات، پایگاه اینترنتی سخن، وبلاگ کتابخانه هرمس، پایگاه اینترنتی گفتمان، پایگاه تاریخ و فرهنگ ایران زمین،‌پایگاه مرکز جهانی اطلاع‌رسانی آل البیت، کتابخانه پایگاه اینترنتی حوزه، پایگاه اینترنتی امام علی (ع)، پایگاه اینترنتی کتابخانه دیجیتال و.... که لازم به ذکر است غلبه با کتاب‌های دو حوزه ادبیات و دین است.
کاربران به دلایل مختلفی از قبیل" دسترسی آسان و ارزان به حجم عظیم اطلاعات، عدم نیاز اطلاعات یافته شده از اینترنت به تایپ مجدد، دسترسی سریع و اطلاعات جدید، صرفه‌جویی در وقت و مهم‌ترین دلیل، عدم تسلط اکثر کاربران به زبان انگلیسی "که زبان غالب بر اینترنت است" به دنبال اطلاعات فارسی از اینترنت هستند. گسترش زبان و انبوهی از نوشتارها ایجاب می‌کند که خط ضابطه داشته باشد (ترفندستان) و از سوی دیگر پیشرفت فن‌آوری و پیدایش اینترنت خواستار ضابطه و قانونمندی است. اطلاع‌رسانی که جنبه بین­الملی پیدا کرده است بدون دستورِ خطی سامان یافته و نظام‌مند میسر نیست و دست‌کم دشواری‌ها می‌آفریند. در حال حاضر وبلاگ­های فارسی مقام دوم یا سوم را در جهان دارا می­باشد. به نظر دکتر آشوری“ اگر زبان فارسی به همین صورت بی­دقت در اینترنت به کار رود در سطح زبانی برای تفنن باقی خواهد ماند و کم­تر حرفی جدی به این زبان زده خواهد شد. آینده زبان فارسی در اینترنت بستگی به این دارد که نویسندگان فارسی تا چه حد کار خود را جدی بگیرند و این زبان را بازسازی کنند که از لحاظ قدرت بیان و دقت مفاهیم و استواری ساختار دستوری به زبان انگلیسی نزدیک شود“.
نبود استاندارد ثابت رسم الخط فارسی موجب این شده است که به تعداد صفحات وب فارسی سبک و سیاق نگارش به کار رفته باشد لکن می‌توان چنین ارزیابی نمود که اکثر وب‌های فارسی در برخی خصوصیات مشترک می‌باشند از جمله این که نگارش برخی از آن‌ها زبان غیر رسمی و محاوره‌ای می‌باشد و به خصوص در متون علمی اغلب واژه‌های بیگانه به دفعات استفاده می‌شود. رسم­الخط مورد استفاده نیز متفاوت و سلیقه‌ای است و برخی از آن‌ها غلط‌های تایپی و نگارشی فراوانی دارند و این خصوصیات، اغلب به جهت محدودیت‌های محیط الکترونیکی و عدم تطابق رسم الخط فارسی با آن می‌باشد که نمایه‌سازی و سپس جستجو به این زبان را با دشواری‌هایی رو به رو می‌سازد.
با توجه به این نکته که اطلاعات ارزشمند فراوانی در اینترنت وجود دارد و اینترنت با شتابی فراوان به یک منبع اطلاعاتی ممتاز تبدیل شده است. موتورهای جستجو به عنوان یکی از اساسی­ترین دروازه­های ورود به منابع اینترنتی دارای ضعف­هایی هستند. که می­توان به این موارد اشاره کرد:
- در یک مجموعه از یافته­های بازیابی شده مدخل­های تکراری فراوانی ملاحظه می­شود.
- نتایج غیر قابل پیش­بینی هستند.
- نتایج چه بسا گمراه کننده باشند: ممکن است جستجویی در یک موتور کاوش نتیجه­ای نداشته، ولی در موتور دیگر دارای یافته­های فراوان باشد.
- موتورهای کاوش محتویات پایگاه­های اطلاعاتی خودشان را نشان نمی­دهند و از معیارهایی که برای گنجاندن یک مدرک در فایل­هایشان دارند حتی شرحی ارائه نمی­کنند.
- مهار واژگانی وجود ندارد و قواعد نقطه­گذاری و بزرگ­نویسی نیز استاندارد نیست.
- بدون بررسی عملی هر عنصر، اغلب نمی­توان میزان ربط و رابطه­ها را تحلیل کرد. یعنی اطلاعات کافی در مدخل نمایه نیست تا فرد بتواند دست به انتخاب بزند.
- عدم توان موتورهای جستجو در تمایز میان مدارکی که توسط فرد الف نوشته شده و مدارکی که در باره فرد الف نوشته شده است.
- منابع قابل توجهی در شبکه وب وجود دارند که توسط موتورهای جستجو نمایه نمی­شوند. به این بخش از وب اصطلاحاً وب نامرئی می­گویند. "وب نامرئی بخش بزرگی از وب است که موتورهای جستجو آن­ها را نمایه نمی­کنند یا نمی­توانند نمایه کنند و عبارتند از: سایت­های دارای رمز عبور، فایل­های پی. ­دی­. اف از متون آرشیو شده، ابزارهای تعاملی نظیر ماشین حساب­ها و برخی از واژه­نامه­ها و همچنین بعضی از پایگاه­های اطلاعاتی، منابع محافظت شده از طریق اسم کاربر و گذرواژه، منابع و صفحات وب بدون پیوند و صفحات افزون بر حداکثر تعداد صفحات قابل مرور".
جستجوی اطلاعات در اینترنت به دو روش می‌تواند صورت گیرد یکی استفاده از جملات زبان محاوره‌ای است و دیگری بکارگیری کلمات کلیدی. در روش استفاده از جملات زبان محاوره‌ای که اغلب به کاربران تازه‌کار پیشنهاد می‌گردد، مورد سوال خود را در قالب یک جمله سوالی مطرح می‌سازند. ­یکی از عیب‌های بزرگ این روش تعداد نتایج جستجوی زیادی است که بازگردانده می‌شود. به همین دلیل این روش توسط کاربران حرفه‌ای و حتی توسط همه، کم­تر استفاده می‌شود. اما چنانچه از این روش استفاده بشود بایستی سعی در انتخاب بهترین نوع جمله بشود و توصیه می‌شود در انتخاب یک یک کلمات لحظه‌ای درنگ نموده و با ظرافت خاصی جمله نهایی را مطرح نمود.
یکی از کاراترین و مقتدرترین روش­های جستجوی اطلاعات در دنیای وب استفاده از واژه‌هایی است که اصطلاحاً کلمات کلیدی نامیده می‌شوند. اغلب کاربران حرفه‌ای و جستجوگران ورزیده دنیای اینترنت می‌توانند با طرح بهترین کلمات کلیدی و بکار بستن قوانین ترکیب آن‌ها با هم برای نیازهای اطلاعاتی خود پاسخی در خور بیابند.

در این روش توصیه‌های زیر برای انتخاب کلمات کلیدی و نیزجستجوی دقیق و مفید پیشنهاد می‌شود:
1- حتی‌المقدور سعی شود کلمات کلیدی از میان اصطلاحات منحصر به فرد و اسامی خاص انتخاب بشود.
2- حتی‌المقدور از آوردن کلمات عمومی که عناوین بسیاری را در زیر مجموعه خود شامل می‌شوند جداً خودداری کنید.
3 – همیشه اسم شخص یا نام شی یا هر چیز دیگری را که مد نظر دارید بطور کامل وارد کنید.
4 – دقت کنید که اگر موتور جستجو میان حروف بزرگ و کوچک تفاوتی می‌گذارد، این مسئله را در طرح کلمات کلیدی خود مد نظر داشته باشید.
5 – در نظر داشته باشید اگر نتیجه جستجو صفر بود به احتمال زیاد می‌تواند از یک اشتباه تایپی باشد.
6 – اگر املای صحیح و کامل کلمه‌ای را نمی‌دانید از کارکتر جانشین که اغلب * و یا ؟ است استفاده کنید.
7 – اگر یک کلمه کلیدی را برای طرح دقیق و تمام و کمال یک مورد جستجو کفایت نمی‌کند از تکنیک‌های جستجوی عبارتی، استفاده از اپراتورهای جبر بولین (AND, OR, NOT) استفاده کنید. جستجوی عبارتی یکی از مهم‌ترین و قدرتمندترین امکانات جستجو در اغلب موتورهای جستجو می‌باشد و می‌توان یک عبارت یا جمله مشخص را به همان ترتیبی که کلمات وارد شده‌اند مورد جستجو قرار داد. برای این روش جستجو عبارت مورد نظر را داخل گیومه"" بگذارید
8 - استفاده از عملگر AND: and به مفهوم "و" برای محدود کردن دامنه جستجو از طریق ترکیب کلیدواژه‌های مختلف به کار می‌رود و برای ترکیب کلیدهای جستجو زمانی‌که برای شما مهم است که دو یا چند کلمه کلیدی حتماً وجود داشته باشد و علامت آن در پایگاه‌های مختلف به صورت استفاده از عبارت and،استفاده از +، انتخاب عبارت all the word از منو، انتخاب عبارت match on all words (and) بوسیله کلیک کردن بر روی دکمه‌های رادیویی می‌باشد.
9 – استفاده از عملگر OR: اپراتور OR به مفهوم "یا" و برخلاف عملگر AND باعث گسترش دامنه جستجو و بازیابی اطلاعات بیش‌تر شده برای ترکیب کلیدواژه‌های جستجو زمانی که انتظار دارید تنها یک، دو یا چند کلمه کلیدی حضور داشته باشند و علامت آن استفاده از عبارت or، نحوه اجرای ساده و معمولی آن، انتخاب عبارت any of the words از منو، انتخاب عبارت match on any words (or) با کلیک بر روی دکمه های رادیویی می‌باشد. یکی از کاربردهای مهم این عملگر پوشش مفاهیم یا اصطلاحات مترادف، مرتبط، یا با املاهای متفاوت می‌باشد.
10 – استفاده از عملگر NOT: اپراتور Not به مفهوم "نه" و یا به جز که در این صورت تمامی جواب‌های بازگشتی که حاوی عبارت یا کلمه کلیدی هستند حذف خواهند گردید و برای اجرای آن تنها کافیست که not را قبل از عبارت یا کلمه کلیدی مورد نظرتان با یک فاصله بیاورید.
11 – استفاده از کوتاه‌سازی کلید واژه‌ها: این تکنیک به ما امکان می‌دهد که با وارد کردن بخشی از یک کلیدواژه بتوانیم مشتقات مختلف آن را نیز در فرآیند جستجو بازیابی کنیم. اکثر موتورهای جستجو این تکنیک را با استفاده از علامت ستاره (*) ارائه می‌دهند. یکی از مشکلات استفاده از این تکنیک این است که باعث بازیابی اطلاعات غیرمرتبط و ناخواسته زیادی می‌شود.
12 – استفاده از عملگر نزدیک‌یابی: در بسیاری از موارد استفاده از عملگر and باعث بازیابی اطلاعاتی شود که برای ما مفید نمی‌باشد، به این دلیل که این عملگر کلیدواژه‌ها را در هر کجای متن که باشند بازیابی می‌کند. در این موارد استفاده از تکنیک نزدیک‌یابی می‌تواند از ریزش کاذب اطلاعات و یا بازیابی اطلاعات غیر مرتبط جلوگیری نماید. همه موتورهای جستجو قابلیت استفاده از این تکنیک را ندارند ولی به عنوان مثال در موتور جستجوی آلتاویستا می‌توان با استفاده از عملگر NEAR از این تکنیک استفاده نمود.
13 – جستجوی ترکیبی با استفاده از پرانتز: این تکنیک یکی از مهم‌ترین تکنیک‌های جستجو می‌باشد که به وسیله آن می‌توان تا حدود زیادی از بازیابی موارد غیر مرتبط در محیط وب جلوگیری کرد. در این روش می‌توان از همه عملگرهای جستجو که در بالا گفته شده یک‌جا استفاده کرد و آن‌ها را با هم‌دیگر ترکیب نمود.
14 – جستجوی کلیدواژه در عنوان صفحات وب: این تکنیک با این پیش فرض که عنوان یک صفحه وب تا حدود زیادی نمایان‌گر محتوای اطلاعات موجود در آن است به جستجوی واژه‌های کلیدی در عنوان سایت‌ها می‌پردازد. علامت آن در موتورهای جستجو متفاوت است ولی اغلب موتورهای جستجو از طریق فهرست انتخابی و یا گزینه‌های دیگر این امکان را فراهم می‌آورند.
15 – جستجوی حوزه سایت‌ها: با توجه به این‌ که به صورت قراردادی هر کشوری حوزه خاصی در محیط وب دارد، قابلیت جستجوی حوزه سایت‌ها به ما این امکان را می‌دهد که فرایند جستجو را به حوزه خاصی نظیر سایت‌های وب ایران (ir) و یا سایت‌های وب سازمان‌های غیر انتفاعی (org) محدود کنیم. دستورات استفاده از این تکنیک در موتورهای جستجو مختلف می‌باشد.
16 – محدود کردن جستجو به زبان‌های مختلف؛ باعث می‌شود نتایج جستجو به زبان‌های دیگر آورده نشود و انتخاب مطلب مورد نظر آسان‌تر است.
17 – محدود کردن جستجو به تاریخ انتشار منابع در وب: تاریخ انتشار یا به اصطلاح روزآمدی مطلب به خصوص در منابع علمی اصل مهمی است و این‌گونه محدودیت باعث می‌شود بنا به نیاز کاربر جدیدترین و یا قدیمی‌ترین منبع بازیابی بشود.
18 – جستجوی رسانه‌های مختلف: موسیقی، عکس، ویدئو: زمانی‌ که فقط نوع خاصی از رسانه مورد نیاز است به عنوان مثال زمانی که به عکس یک شخصیت نیاز داریم، جستجو در میان عکس‌ها باعث می‌شود نتیجه جستجو شامل اطلاعات دیگری در مورد آن شخصیت نباشد.
19 – جستجوی صفحات با فرمت‌های مختلف: PDF, Word, MP3, MPEG, ….: زمانی که فرمت خاصی مورد نظر است می‌توان از این تکنیک استفاده کرد. به عنوان مثال اگر مایل باشیم منبع بازیابی شده در فرمت PDF باشد، این تکنیک می‌تواند مفید باشد.
20 – آگاهی از پیش‌فرض‌های جستجو در موتور جستجو: با توجه به این که هر موتور جستجو برای ترکیب واژه‌ها یک پیش‌فرض دارد و اگر از هیچ گونه عملگری استفاده نشود، کلیدواژه‌ها را به صورت پیش‌فرض با یکی از عملگرهای جبر بولی ترکیب می‌کند؛ آگاهی از این پیش‌فرض‌ موتورهای جستجوی مختلف مهارت ما را در جستجو بالا می‌برد.
21 – وب نامرئی: وب نامرئی به دو دلیل کمّی و کیفی اهمیت دارد کمّی از این نظر که موتورهای جستجو فقط قادر هستند حدود 16 درصد از اطلاعات موجود دراینترنت را بازیابی کنند و اندازه وب نامرئی تقریبا 500 برابر وب مرئی است و کیفی از این نظر که منابع اطلاعاتی موجود در وب عمیق معمولا ارزشمند و مفید هستند و در بسیاری از موارد پاسخ­گوی نیاز کاربران می­باشند. آشنایی با ابزارهایی که برای شناسایی منابع وب نامرئی به وجود آمده­اند و کاربران را به سایت­های مناسب راهنمایی می­کنند، باعث دسترسی به این بخش عظیم از اطلاعات مفید و ارزشمند می­شود. مثل سایت Invisibleweb که فهرستی از منابع نامرئی را و سایت Completeplaset که فهرستی از تقریبا 40000 پایگاه اطلاعاتی وب نامرئی را ارائه می­دهد.

راهبرد جستجو در اینترنت
جستجو عبارت از جستجو در منابعی مشخص با استفاده از کلیدواژه‌ها و عبارت‌های خاص در حوزه‌های موضوعی ویژه است. طراحی نظام‌مند مراحل انجام یک جستجو را راهبرد جستجو می‌گویند به نظر پائو «راهبرد جستجو عبارت است از فرایندی که از طریق آن فایلی مورد جستجو قرار می‌گیرد تا مدارک متناسب با نیاز کاربر شناسایی شود. این مدارک بر اساس مجموعه‌ای از معیارهایی که شخص متقاضی مطرح می‌کند بازیابی می‌شود» هر فرایند جستجو می‌تواند به مراحل ارائه درخواست دقیق، انتخاب منابع اطلاعاتی مناسب، آماده کردن جستجو و اجرای جستجو تقسیم شود. بر خلاف منابع نمایه‌سازی شده در پایگاه‌های اطلاعاتی کتاب‌شناختی؛ مدارک در اینترنت از طریق واژگان کنترل شده قابل بازیابی نیستند. بنابراین جستجوگر برای بازیابی باید بر فنون خاص اینترنت متکی باشد. نخست آگاهی از ابزارهای مختلف جستجو در اینترنت و در ادامه انتخاب یکی از این ابزار برای جستجوی اطلاعات مورد نیاز می‌باشد. هزاران موتور جستجو،‌ صدها ابرموتور جستجو و راهنماهای موضوعی وب و پایگاه‌های تخصصی وجود دارد و انتخاب درست ابزار جستجو در ابتدای کار جستجو می‌تواند یک جستجوی موفق را باعث گردد.

در زیر چند معیار برای انتخاب ابزار جستجو آورده می‌شود:
- اگر در جستجوی اطلاعات خاصی باشید بهتر است از موتورهای جستجو استفاده کنید.
- اگر در جستجوی یک واژه مبهم یا منحصر به فرد هستید از ابرموتورهای جستجو استفاده نمائید.
- اگر در جستجوی اطلاعات عمومی روی موضوعات عام هستید از راهنماهای موضوعی وب استفاده کنید.
- اگر در حال جستجوی اطلاعات علمی هستید از کتابخانه‌های مجازی استفاده کنید.
- اگر در جستجوی آخرین اطلاعات یا برای تغییر پویای فهرست مطالب، آخرین خبرها، راهنماهای دفتر تلفن، دسترسی به زمان پروازهای هوایی و غیره هستید از پایگاه‌های تخصصی استفاده کنید.
برای جستجوی اطلاعات از اینترنت چهار شیوه وجود دارد شیوه نخست دسترسی به اطلاعات از طریق نشانی پایگاه اطلاعاتی مورد نظر بر روی اینترنت (URL) است، که در این صورت نشانی پایگاه اطلاعاتی در سطر نشانی برنامه مرورگر وب تایپ می‌شود و برنامه مرورگر وب مراجعه کننده را به وب سایت آن نشانی هدایت خواهد کرد. اما اگر فقط یک حرف یا علائم نقطه‌گذاری از قلم بیفتد، برنامه مرورگر نخواهد توانست آن پایگاه را باز نماید. روش دوم دنبال کردن لینک‌های موجود در صفحات وب است که کاربران را از صفحه‌ای به صفحه دیگر هدایت می‌کند. این سهولت دسترسی به منابع در وب از امتیازات بزرگ آن است و برای کاربران امکان مرور سریع و آسان در منابع مختلف را فراهم می‌کند. روش سوم بازیابی گزینشی اطلاعات است که در آن در واقع به جای آنکه کاربران شخصا در جستجوی اطلاعات مورد نظر باشند، موضوعات مورد نیاز خود را به سیستم­های بازیابی گزینشی می‌سپارند و سپس در طول زمان، اطلاعات دریافتی جدید توسط سیستم برای آنها به طور خودکار ارسال خواهد شد.
چهارمین روش که در واقع معمول‌ترین و متداول‌ترین راه بازیابی اطلاعات در وب است استفاده از موتورهای جستجو است. هنگام جستجو باید دقت کرد که موتور جستجو به طور معمول هوش‌مند نیست و معمولاً به دنبال کلیه کلیدواژه‌هایی که شما به دستگاه داده‌اید بدون توجه به معنای آن‌ها می‌گردد.

نکات کلیدی جستجو به زبان فارسی
برای جستجوی مطالب فارسی طبق گفته‌های پیشین چنانچه آدرس سایت به خصوصی که در زمینه موضوعی مورد نظر ما فعالیت می‌کند را داشته باشیم؛ می‌توان مستقیماً به آن سایت رفته و از مطالب آن استفاده نمود. به عنوان مثال سایت تخصصی برنامه‌نویس مطالب مفیدی در زمینه رایانه و علوم وابسته، به ما ارائه می‌دهد و یا سایت عمران در زمینه موضوعی عمران فعالیت می‌نماید و نیز سایت‌های انجمن ریاضی در زمینه ریاضی، سایت انجمن فیزیک ایران در زمینه فیزیک، سایت انجمن روان­شناسی ایران در زمینه روان­شناسی و علوم تربیتی فعالیت می‌نمایند، مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران با دارا بودن پایگاه‌های اطلاعاتی مختلف مخصوصا پایگاه پایان‌نامه‌ها می‌تواند مورد استفاده متخصصین تمام رشته‌ها گردد. ولی چنان­چه امکان استفاده از این سایت‌ها نباشد و یا آدرس این سایت‌ها را نداشته باشیم بایستی مطلب مورد نظر خود را بوسیله یکی از موتورهای جستجو پیدا بکنیم.
انتخاب موتور جستجو عامل مهمی در فرایند جستجو است. در حال حاضر ابزارهای کاوش مختلفی در ایران ظهور پیدا کرده­اند. لیکن ابزارهای جستجویی که امکان جستجوی اطلاعات به زبان فارسی را در اختیار قرار می‌دهند، محدودند. از طرف دیگر، امکانات و قابلیت‌های‌ آن‌ها برای بازیابی موثر و مناسب اطلاعات متغیر هستند. برخی از ابزارهای کاوش با امکانات جستجوی فارسی عبارتند از: ان.پی. ایرانNPiran، ایران‌هوIranhoo، ایران‌مهرIranMehre، پارسیک Parseek، گوگل Google.
در بین ابزارهای کاوش فوق، تنها موتور کاوش گوگل دارای برنامه روبات به منظور شناسایی و نمایه­‌سازی صفحات یا سایت‌­های وب به زبان فارسی و نمایه­‌سازی خودکار می­باشد و قادر است صفحات فارسی را در قالب یونی‌کد شناسایی و در پایگاه خود نمایه کند و سایت پارسیک نیز از پایگاه گوگل برای جستجو و بازیابی اطلاعات استفاده می­کند. به تعبیر دیگر، چهار ابزار کاوش دیگر توسط نمایه‌سازی انسانی اداره می‌شوند و از این لحاظ راهنمای موضوعی تلقی می‌شوند و انسان، فرآیند شناسایی، بررسی و نمایه‌سازی سایت‌ها یا صفحات وب را بر عهده دارد.

معمولاً به جهت دامنه وسیع موضوعی و نیز صفحه به زبان فارسی گوگل اکثر کاربران از این موتور جستجو استفاده می‌نمایند. برای جستجوی بهتر توجه به نکات زیر ضروری به نظر می‌رسد:
- با ترکیب چند واژه کلیدی مهم خیلی سریع می‌توانیم مطلب مورد نظر خود را بدست بیاوریم.
- دقت در انتخاب کلید واژه‌ها به طوری‌که واژه‌های انتخابی بطور دقیق نماینده نیاز اطلاعاتی ما باشند کمک خواهد کرد تا از نتایج جستجوی گسترده‌ای که در اکثر موارد بار اطلاعاتی مفید ندارند دوری گزینیم.
- استفاده از تکنیک جستجوی عبارتی که در آن عبارت جستجوی مورد نظر خود را داخل گیومه" " می‌گذاریم و به این ترتیب به موتور جستجو می‌گوییم که مطلب مورد نظر ما بایستی عین این عبارت باشد، نیز در محدود کردن نتایج جستجو کمک فراوان می‌کند.
- استفاده از انواع محدودگرهای زبانی، زمانی، مکانی، شکلی، و موضوعی و... در جستجوی پیشرفته گوگل به ما در رسیدن سریعتر به مطلب مورد نظر کمک فراوانی می‌کند.
- به علت این که منابع و اطلاعات موجود در اینترنت بوسیله افراد مختلف و بدون کنترل در شیوه‌های رسم‌الخط و بدون ویرایش صاحب‌نظران منتشر می‌گردد آشنایی با گونه‌های مختلف نوشتاری و املاهای مختلف یک واژه و یا یک مفهوم در زبان فارسی به ما کمک می‌کند که با جستجوی گونه‌های مختلف نوشتاری یک واژه یا یک مفهوم و استفاده از واژه‌های مترادف و متشابه و شکل‌های دیگر نوشتاری آن واژه و نیز استفاده از انواع شکل‌های جمع و مفرد یک واژه جامعیت جستجوی خود را بالا ببریم. به عنوان مثال برای جستجوی مطلبی در زمینه بتن بایستی آنرا به دو صورت «بتون» و « بتن» جستجو نمائیم تا به تمام مطالبی که در زمینه بتن می‌باشد دسترسی داشته باشیم و یا به عنوان مثال دوم برای جستجوی مطلبی در باره «آبگرمکن» برای دستیابی به همه اطلاعات موجود بایستی آن را به چهار شکل زیر بنویسیم «آب گرم کن، آب گرمکن، آبگرم کن، آبگرمکن» واضح است که هر کدام از این کلمات نتایج متفاوتی را در موتور جستجو بدست می‌دهد. «استاد، اساتید، استادان، استادها» «آمریکا، امریکا» «ئیدروژن، هیدروژن» «آنلاین، پیوسته، درون خطی» از مثال­های دیگری هستند که جستجو به تمام این شکل‌ها جامعیت جستجوی ما را زیاد می‌کند و به ما در از دست ندادن مطالب مفید کمک می‌کند.
- با استفاده از عملگرهای بولی، دقت جستجو را بالا برده و نتایج جستجوی کم و مفیدی را بدست بیاوریم.
- مترادفات: با استفاده از شکل‌های مختلف مترادفات موجود برای یک مفهوم و هم چنین شبه مترادفات و یا حتی گاهی کلمات متضاد مثل بی‌سوادی و سوادآموزی در جستجو می‌توان جامعیت جستجو را بالا برد.
- اسامی مشهور و اسامی علمی: آگاهی از شکل‌های مختلف اسامی علمی و مشهور عامیانه و اسامی تجاری یک پدیده و یا وسیله و... و استفاده از آن‌ها می‌تواند جامعیت جستجو را بالا ببرد.
- با توجه به این که در اکثر وب‌ها از واژه خارجی یک کلمه به همان صورت و با همان الفبا استفاده می‌شود استفاده از شکل خارجی این لغات و واژه‌ها نیز می‌تواند جامعیت جستجوی ما را بالاتر ببرد.
- با توجه به این که در برخی از سایت‌ها و نیز وبلاگ‌ها روش خاصی برای رفع مشکلات فارسی پیشنهاد کرده‌اند و واضح است که خودشان نیز از آن رسم‌الخط استفاده می‌کنند، آگاهی از این شکل‌های مختلف و جستجو به این شکل‌ها می‌تواند باعث جامعیت جستجو گردد. از این موارد می‌توان به حذف واو معدوله در برخی سایت‌ها و وبلاگ‌ها اشاره کرد که به عنوان مثال «خواهر» را به صورت «خاهر» می‌نویسند و یا حذف تنوین در برخی منابع که به عنوان مثال «عملاً» را به صورت «عملن» می‌نویسند.
در نهایت این که «در تشکیل صفحات وب فارسی، جای یک استاندارد حاکم بر عملکرد تالیف نویسندگان وب، خالی است. استانداردی که انتخاب بعضی کلمات دارای چندین رسم‌الخط و حتی انتخاب بعضی کلمات که بر مفاهیم متنوعی دلالت دارند را منحصر به فرد نماید و مولفان را از طرفی ترغیب به انتخاب گونه زبانی مناسب، برای تضمین کیفیت ارتباط و انتقال مؤثر پیام و از طرف دیگر موظف به حفظ سلامت زبان و رعایت استانداردهای آن به‌عنوان یک وظیفه رسانه‌ای نماید. ایجاد و گسترش چنین استانداردی به عهده "فرهنگستان زبان و ادب فارسی" و با هماهنگی انجمن‌ها و شوراهای علمی یا صنفی انفورماتیک در ایران است. تعویق در تنظیم این استاندارد، با توجه به رشد روز افزون وب‌های فارسی زبان، هزینه‌های جبران ناپذیری در بر خواهد داشت».

هنگامی ‌که ‌جستجوگر دوست شما نیست‌!

روزانه همگی ما ممکن است بارها و بارها از موتورهای جستجو نظیر یاهو و گوگل استفاده کنیم. اما علاوه بر جستجوهایی که ما انجام میدهیم چه اتفاق هایی می افتد؟ آیا اطلاعات شخصی ما رصد میشود؟ آیا حریم خصوصی ما به خطر می افتد؟ آیا جستجوگرهای دوست داشتنی ما میتوانند برای ما خطر آفرین شوند؟ و بسیاری از سوالات پیرامون حریم خصوصی شما در هنگام استفاده از موتورهای جستجو. که در این ترفند بررسی میشوند.

اشاره:
پایگاه داده عظیم گوگل در اثر جستجوهای کاربران خود به یک معدن طلا برای پلیس یا وکلای کنجکاو تبدیل ‌شده ‌است. ولی هنوز این مسئله به زمان نیاز دارد. درگیری حقوقی اخیر گوگل با سازمان قضایی ایالات متحده نه تنها بر این موضوع تاکید دارد که موتورهای جستجو چه اطلاعاتی را درمورد ما ثبت می‌کنند، بلکه نشانگر نقص‌های قانونی ‌است که هدفش حفاظت از حریم خصوصی آنلاین افراد است. تنها زمان می‌خواهد تا دیگر وکلا نیز متوجه شوند که تمامی تاریخچه جستجوی یک شخص قابل دسترسی است، و آنگاه برگه‌های احضاریه به‌ سرعت پخش می‌شوند. این امر می‌تواند در شکایت‌های شهروندان یا محاکمه‌های جنایی صورت بگیرد. از لحاظ قانونی چنین آزادی عملی به فراهم‌کنندگان ایمیل مبتنی بر وب داده نشده است. اما از آنجا که قانون حریم خصوصی ارتباطات الکترونیکی مصوب سال 1986، موتورهای جستجو را پوشش نمی‌دهند، کاربران آن‌ها از چنین سطحی از حریم خصوصی برخوردار نیستند. این قانون در زمان شبکه CompuServe و سیستم‌های BBC تصویب شده بود. "پل اهم"، یک وکیل دپارتمان قضایی و مدرس قوانین جرایم رایانه‌‌ای در دانشگاه کلورادو می‌گوید: "در آن زمان، فراهم‌کنندگان شرکت‌هایی بسیار متفاوت از آنچه اکنون هستند، بودند." دو راه‌حل وجود دارد که توضیح آن‌ها ساده است. اما احتمال وقوع آن‌ها وجود ندارد. نخست، موتورهای جستجو می‌توانند به‌صورت داوطلبانه، یا بر طبق قانون، تاریخچه جستجوهای کاربران را پس از چند ماه حذف کنند؛ مگر آن‌که کاربر با آن مخالفت کند. دوم، قانونی تصویب شود که تصریح کند موتورهای جستجو، که به‌عنوان دریچه‌ای به اینترنت عمل می‌کنند، کاملاً محافظت شده هستند. CNET News.com تحقیقی روی گوگل، مایکروسافت، یاهو و AOL برای آشنایی با خط مشی‌های حریم امنیتی آنان انجام داده و آن‌ را به‌صورت پرسش و پاسخ در آورده است که در ادامه آن‌ها را از نظر می‌گذرانیم.

● آیا گوگل عبارات جستجوی افراد را صرف‌نظر از این‌که آنان Login کرده باشند یا نه، جمع آوری و ثبت‌می‌کند؟
بله. گوگل تایید کرده‌است که نتایج جستجو را جمع آوری می‌کند ومعنای این کار آن است که این شرکت با دستور دادگاه می‌تواند آن‌ها را فاش کند. این‌که آیا گوگل کار دیگری هم با این اطلاعات می‌کند، یا خیر موضوع دیگری است.
با توجه به احضاریه اخیر دادگاه به گوگل، این امرمحتمل است که پلیس یا حتی وکلا در موارد مختلف از گوگل، مایکروسافت، یاهو، AOL، و سایر موتورهای جستجو بخواهند تاریخچه جستجوی افراد را در اختیار آنان قرار دهند. (برای کسب اطلا‌ع از دادگاه گوگل می‌توانید به گزارشی با همین عنوان در شماره 62 ماهنامه شبکه مراجعه کنید).

● آیا این امر قبلاً اتفاق افتاده است؟
‌تقریباً. یک مرد اهل کارولینای شمالی در نوامبر متهم شد. زیرا او در گوگل عبارات "گردن"، "گسیختن"، "شکستن"، و "آویزان کردن" را قبل از کشته شدن همسرش جستجو کرده بود. البته آن واژه‌ها در کامپیوتر آن مرد پیدا شده بودند و مستقیماً از گوگل دریافت نشده بودند. همچنین وکلا، جستجوهای انجام شده در گوگل، یاهو، و آلتا ویستا را به‌عنوان مدرک معرفی کرده اند.

● وقتی من از موتورهای جستجو استفاده می‌کنم، عبارت‌های جستجوی زیادی تایپ می‌کنم که آن‌ها را خصوصی قلمداد می‌کنم. این به چه معنی است؟
‌ وقتی شرکت‌های خصوصی در تمام مدت انبوهی از اطلاعات را تقریباً از تک‌تک شهروندان جمعآوری می‌کنند و مسئولا‌ن و وکلای کنجکاو می‌توانند به آن‌ها با موانع کمی دسترسی پیدا کنند، این به یک مشکل تبدیل می‌شود. موتورهای جستجو چشم‌اندازی را به درون زندگی شخصی افراد فراهم‌می‌کنند.

● آیا هیچ قانونی برای حفاظت از حریم خصوصی وجود ندارد؟
بستگی دارد. بسیاری از فراهم‌کنندگان سرویس های DSL و مودم کابلی تنها هنگام استفاده از سرویس به کاربران IP آدرس اختصاص می‌دهند (این متدها DHCP و PPPoe نامیده می‌شوند). این‌گونه آدرس‌هایIP می‌توانند به‌طور مرتب تغییرکنند. سایر آدرس‌های IP معمولاً ثابت هستند. در حقیقت نه. یک قانون فدرال با عنوان "قانون حریم خصوصی ارتباطات الکترونیکی" وجود دارد. اما (ترفندستان) این قانون در سال 1986 به تصویب رسیده‌است. یعنی بسیار زودتر از هنگامی که سیاستمداران در مورد اینترنت چیزی بدانند و محتوای آن مانع از هدف قراردادن موتورهای جستجو توسط پلیس و وکلا نمی شود.
سیاستمداران آن قانون را به‌صورتی نوشتند که وابسته به یک فناوری خاص است؛ یک قسمت کلیدی آن حول معنای عبارت قبل از اینترنت یعنی "سرویس‌های پردازشی" است.

● اصلاً چرا گوگل آن اطلاعات را درباره من ذخیره می‌کند؟
هیچ قانونی گوگل را مجبور نمی کند که آن‌ها را حذف کند. همچنین برخی توجیه‌های تجاری برای نگهداری آن اطلاعات وجود دارند. برای نمونه، نگهداری اطلاعات باعث شناسایی کلیک‌های تقلبی (جعل کردن کلیک‌ها روی تبلیغات وب برای بالابردن هزینه شرکت آگهی‌دهنده)، و بهینه‌سازی نتایج جستجو می‌شود.
گردآوری یک پروفایل کاربری می‌تواند باعث کمک در سفارشی‌سازی نتایج جستجو در محصولاتی مانند "جستجوی شخصی‌شده گوگل" بشود. همچنین، رسانه‌های ذخیره سازی ارزان هستند و مهندسان ترجیح می‌دهند به‌جای حذف اطلاعات، آن‌ها را نگهداری کنند.
اما بسیار مهم است که دلیل قانع کننده‌ای برای ذخیره نتایج جستجوهای قدیمی‌تر (فراتر از چند ماه) وجود داشته باشد. به‌ویژه آن‌که یک مشتری داوطلبانه گزینه‌هایی مانند شخصی‌سازی را انتخاب کرده باشد.

● آیا این به آن معناست که گوگل توانایی فنی ارتباط‌دادن جستجوهای یک کاربر به یکدیگر و افشاکردن آن‌ها را در صورت درخواست قانونی، در اختیار دارد؟
‌ بله. گوگل در FAQ خود گفته است که آدرس‌های اینترنت، تاریخ، زمان، نوع مرورگر، سیستم عامل و شماره کوکی را ثبت می‌کند. یک محقق مطلبی را از گوگل دریافت کرد که این شرکت قادر است دو نوع تطبیق مهم را انجام دهد. (ما از گوگل تایید این مطلب را خواستیم و سوالات بیشتری نیز پرسیدیم).
نخست، با در دست داشتن تعدادی عبارت جستجو، گوگل می‌تواند فهرستی از افراد (قابل شناسایی از طریق آدرس اینترنتی یا کوکی) را که آن عبارات را جستجو کرده‌اند، تهیه کند. دوم، با داشتن مجموعه‌ای از آدرس‌های اینترنتی، گوگل می‌تواند فهرستی از عبارات جستجو شده کاربران یک آدرس خاص را تهیه کند. این کار به‌طور موثری یک پرونده الکترونیکی از یک شخص را ایجاد می کند.

● در مورد دیگر موتورهای جستجو چطور؟
ما در مورد AOL، مایکروسافت، و یاهو نیز تحقیق کردیم. مایکروسافت و یاهو همان پاسخ های گوگل را به ما دادند. AOL کمی متفاوت بود. آندرو وینستین، سخنگوی AOL، گفت: این شرکت می‌تواند فهرستی از عبارات جستجو شده یک شخص را تهیه‌کند. اما AOL سیستمی برای نگاشت معکوس آن ندارد.
به این معنی که بتواند مشخص کند برای یک نتیجه جستجو کاربر چه عباراتی را تایپ کرده است. وینستین همچنین گفت که AOL اطلاعات جستجوی قابل‌شناسایی شخصی را بعد از سی‌روز حذف‌می‌کند، که در میان چهار شرکت مورد بررسی، AOL را از دیگران متمایز می کند.

● در مورد پیوندهای حاصل از نتایج جستجو که مردم روی آن‌ها کلیک می‌کنند چطور؟ آیا آن اطلاعات هم قابل‌دسترس هستند؟
بله. از طریق یک پروسه به اسم مسیردهی مجدد، یاهو وAOL لینک‌هایی را که افراد کلیک‌می‌کنند، ثبت می‌نمایند.

● بیایید بگوییم مسئولا‌ن می‌خواهند از طریق گوگل، فهرستی از اسامی یا آدرس‌های اینترنتی تمام کسانی که عبارات "نحوه تقلب در مالیات بر درآمد" را تایپ‌می‌کنند، به‌دست آورند. آیا این‌کار عملی است؟
به احتمال زیاد. اگر قانون حریم خصوصی ارتباطات الکترونیکی شامل آن نشود، تمام چیزی که لازم است یک حکم احضاریه دادستان است و هیچ مجوز قبلی از طرف (ترفندستان) یک قاضی لازم نیست. یک استاد دانشگاه هاروارد قدرت احضاریه را "مشابه یک چک سفید" عنوان کرده است.
پاول اهم پروفسور در دانشگاه کولورادو می‌گوید: "ارتباط داشتن به‌طور بسیار گسترده‌ای تعبیر و تفسیر شده است. تا هنگامی که شما بتوانید نشان دهید که چیزی به یک پرونده یا یک تحقیق جنایی مرتبط است، فکر می‌کنم دلیل و استدلال بسیار خوبی داشته باشد."
اهم مثال می‌زند که با فهمیدن این‌که چه کسی عبارت‌هایی مانند "نحوه تهیه داروی مخدر" را جستجو کرده‌است، قاضی دلیل و استدلال بسیار خوبی در دست دارد که آن جستجوها مرتبط با تحقیقات پرونده هستند.

● چگونه می‌توانم از حریم خصوصی خود در مقابل موتورهای جستجو حفاظت کنم؟
نخست، برای محافظت از حریم خصوصی خود می‌توانید تاریخچه مرورگر خود را پاک کنید (در برخی مواقع اطلاعات خصوصی نامیده می‌شود). در فایرفاکس، گزینه ‌Option را از منوی Tools انتخاب نمایید و اطلاعات ذخیره شده و تاریخچه مرور را حذف کنید.
مرورگر اپل (Safari) نیز گزینه مشابهی در منوی History دارد. همچنین رمزگذاری هارددیسک‌ با برنامه FileVault سیستم عامل OS X یا رمزگذاری تمام دیسک با استفاده از برنامه PGP ممکن است روش خوبی باشد.
دوم، می‌توانید کوکی‌هایی را که موتورهای جستجو ایجاد می‌نمایند پاک کنید. در فایرفاکس، به Preferences بروید و Privacy را انتخاب کنید. در آن‌جا گزینه حذف کردن کوکی‌ها را در اختیاردارید و حتی می‌توانید از ایجاد کوکی‌هایی که برخی سایت‌ها می‌سازند، برای همیشه جلوگیری کنید. اما دقت کنید که ممکن است افزودن Google.com به آن فهرست مانع از استفاده از شخصی سازی یا سایت ‌Gmail شود.

● اگر گوگل بداند که من روز اول از آدرس اختصاص‌یافته پویای 192.1.1.1، روز دوم از 192.2.2.2 و روز سوم از 192.3.3.3 متصل می‌شوم، چگونه می‌تواند جستجوهای من را به یکدیگر پیوند بزند و از آن پرونده سوابق ایجاد کند؟
‌ اینجاست که پای "کوکی" ها به میان می‌آید. یک کوکی، وسیله‌ای برای یک وب‌سایت است تا بتواند افراد را دفعه بعد که وارد سایت می‌شوند، شناسایی کند. به‌طور پیش فرض، گوگل، یاهو، AOL و مایکروسافت کوکی ایجاد می‌کنند. (تاریخ انقضای کوکی مایکروسافت سال 2016، یاهو سال 2010، و گوگل سال 2038 و AOL سال 2011 است).
در مثال بالا، Google.com برای هر کس که از آدرس اینترنت 1.1.1.192 متصل می‌شود، یک کوکی در روز اول ایجاد می کند و متوجه می شود که همان مرورگر وب در روزهای دوم و سوم از آدرس‌های 2.2.2.192 و 3.3.3.192 متصل‌شده است. اگر افراد وارد حساب کاربری گوگل خود شده‌باشند، این فرایند ساده تر نیز می‌شود.

● حتی اگر شرکت دارنده موتور جستجو بداند که آدرس من 1.1.1.192 است و تاریخچه جستجوهای گذشته من را به هم مرتبط کند، چگونه نام، آدرس یا دیگر اطلاعات من را به‌دست آورد؟
اگر شما یک حساب گوگل برای کاربردهایی مانند جی‌میل، گروه‌های گوگل، جستجوی شخصی شده، یا Google Alerts داشته باشید، گوگل آدرس ایمیل شما و دیگر اطلاعات شخصی را در اختیار دارد، که ممکن است مجبور به فاش‌کردن آن‌ها شود. اگر یک ناشر وب در Goole AdSense ثبت نام کند، گوگل نام واقعی ناشر، آدرس ایمیل و شماره تامین‌اجتماعی او را در اختیار خواهدداشت.
اگر شخصی از هیچ کدام از سرویس های گوگل استفاده نکند، تمام چیزی که شرکت جستجو می‌تواند در واکنش به یک احضاریه افشا کند، آدرس IP آن شخص است. سپس هر کس که در مورد آن شخص تحقیق می‌کند، یک احضاریه به فراهم‌کننده سرویس اینترنت شخص می‌فرستد تا اطلاعات را به‌دست آورد. این یک پروسه نسبتاً سر راست است که انجمن صنعت ضبط ایالا‌ت‌متحده (RIAA) در هزاران پرونده مبادله فایل از آن استفاده می‌کند.

● آیا تاکنون کسی به موتورهای جستجو، احضاریه یا هر نوع درخواست قانونی برای عبارات جستجوی یک شخص فرستاده است؟
این‌را نمی‌دانیم. گوگل و یاهو از پاسخ‌دادن به این پرسش خودداری کردند. هر چند هیچ قانونی آن‌ها را از این کار منع نمی کند. فقط AOL گفت که قانون حریم خصوصی ارتباطات الکترونیکی را رعایت می‌کند. مایکروسافت از همه پاسخگوتر بود. مایکروسافت گفت که به استثتای احضاریه دادگاه برای عبارات جستجو (بدون هویت کاربران) در سال گذشته، تاکنون درخواست‌های جنایی یا شهروندی مرتبط با داده‌های جستجوی MSN دریافت نکرده‌است.
مایکروسافت همچنین گفت که هرگز درخواست‌هایی برای تهیه فهرست افرادی که یک عبارت جستجوی خاص را تایپ کرده‌اند، دریافت‌نکرده است. تعجب‌برانگیز است که سایر شرکت‌ها تا این حد شفاف نبودند.

● این شرکت‌ها چه مدت اطلاعات عبارات جستجو را نگهداری می کنند؟
مایکروسافت، گوگل، و یاهو گفتند که اطلاعات را تا زمانی که لازم باشد نگهداری می‌کنند که می‌تواند به مفهوم همیشه باشد. مایکروسافت اضافه کرد که این شرکت در جستجوی روش‌هایی است که به کاربران امکان حذف کردن تاریخچه جست‌و‌جوهای خود را بدهد. یاهو نیز اظهارات مشابهی بیان کرد. AOL هم از سوی دیگر می گوید که داده‌های آشکار کننده هویت افراد را پس از سی روز حذف می‌کند.

بررسی تمامی خدمات رایگان تلفن ثابت و فعال سازی آنها

همان طور که اطلاع دارید، شرکت مخابرات ایران، خدمات رایگان متنوعی را برای کاربران تلفن های ثابت در نظر گرفته است. اما بسیاری از افراد از این خدمات و نحوه فعال سازی آنها بی خبرند. در این ترفند قصد داریم کلیه این خدمات رایگان را معرفی کرده و کدهای فعال سازی هر یک را معرفی کنیم. این خدمات عبارتند از: انتقال مکالمه، انتظار مکالمه، شماره‌گیری سریع، مکالمه از خط اشغال به خطوط دیگر، سرویس بیدار باش، سرویس نمایشگر شماره CallerID و دایورت بعد از 5 زنگ.

1- انتقال مکالمه یا دایورت کردن (Call diverting):
با این سرویس می‌توانید هنگامی که با تلفن شما تماس گرفته می‌شود مکالمه را به یک خط دیگر ثابت یا همراه منتقل کنید و عمل دایورت کردن را انجام دهید. این سرویس با هر دستگاه تلفن دکمه‌ای مجهز به سیستم Tone انجام شدنی است.
برای این کار شما باید کد زیر را در دستگاه تلفن وارد کنید:
# شماره مورد نظر*21*
بعد از زدن این کد صدایی که میشنوید فرق خواهد کرد، این یعنی اینکه خط شما دایورت شده است.
برای غیر فعال کردن این سرویس باید باز گوشی را بردارید (در این حالت همان صدای مخصوص شنیده میشود) و بعد عدد #21# را وارد کنید.
در صورتی که مجدد صدای بوق مخصوص را شنیدید، گوشی را قطع کرده و مجدد روشن کنید. در این حالت خط شما کاملا از حالت دایورت خارج شده است.

2- سرویس انتظار مکالمه یا پشت خطی (Call waiting):
هنگام مکالمه شخص دیگری به شما تلفن می‌زند صدای بوق ضعیفی به گوشتان می‌رسد و شما را آگاه می‌کند. شما می‌توانید با کمک این سرویس مکالمه اول خود را موقتاً قطع و با شخص ثالث صحیح کنید پس از خاتمه مکالمه یا در حین مکالمه می‌توانید مجدداً با شخص اول به صحبت خود ادامه دهید.
برای استفاده از این سرویس (ترفندستان) شما باید به هنگام شنیدن صدای بوق ضعیف با فشار دادن دکمه "Flash" در تلفنهای دیجیتال و با "قطع و وصل کردن" در تلفنهای آنالوگ با نفر سوم تماس برقرار کنید.
برای بازگشت به گفتگوی اول میتوانید همین کار را تکرار کنید.

3- شماره‌گیری سریع (Speed Dialing):
برای اجتناب از وقوع اشتباه در شماره‌گیری و صرفه جویی در وقت ، با دادن شماره های دو رقمی به حافظه مخابرات میتونید از این سیستم بهره ببرید. این سرویس با هر دستگاه تلفن دکمه‌ای مجهز به سیستم Tone انجام شدنی است.
برای استفاده از این امکان باید دستور زیر را بکار ببرید:
برای ایجاد کد دو رقمی:
# شماره مورد نظر* کد دو رقمی *51*
بعد از وارد کردن این دستور حالا شما میتونید بعد از برداشتن گوشی با زدن کد دو رقمی** شماره ای را که قبلاً به آن داده اید را شماره گیری کنید.
برای حذف یک شماره از یک کد دو رقمی و تغییر آن میتوانید از دستور زیر استفاده کنید:
# کد دو رقمی *51*
برای غیر فعال کردن همه این کدهای دو رقمی باید از کد #55# استفاده کنید.

4- انتقال مکالمه از خط اشغال به خطوط دیگر (Call forwarding):
برای این که تماس گیرندگان با بوق اشغال مواجه نشوند، می‌توانید یک یا چند شماره تلفن خود را به مرکز تلفن مربوط اعلام کنید که در صورت اشغال بودن هر یک از شماره‌ها ارتباط به طور خودکار به شماره‌های بعدی منتقل شود.
این سرویس با هر دستگاه تلفن دکمه‌ای مجهز به (ترفندستان) سیستم Tone انجام شدنی است.
برای استفاده از این حالت باید بعد از برداشتن گوشی کد #43* را بزنید. برای غیر فعال کردن این حالت باید کد #43# را وارد کنید.

5- سرویس بیدار باش:
با اشتراک این سرویس زنگ تلفن در ساعت مشخص شده به صدا در می‌آید.
این سرویس با هر دستگاه تلفن دکمه‌ای مجهز به سیستم Tone انجام شدنی ست.
برای استفاده از این حالت باید از روش زیر استفاده کنید:
ابتدا *55* را بزنید.
بعد به ترتیب ساعت و دقیقه را وارد کنید و در آخر # را بزنید.
فرض کنید میخواهیم در ساعت 14:38 تلفن زنگ بزند، این کد را وارد میکنیم:
1438#*55*
برای غیر فعال کردن این سرویس باید کد #55# را وارد کنید.

6- سرویس نمایشگر شماره CallerID:
در این سرویس شما کافی است یک دستگاه شماره انداز یا یک تلفن مجهز به نمایشگر شماره تلفن را ابتیاع کنید و با استفاده از آن میتوانید شماره را دریافت کنید. این سرویس نیازی به کد فعال سازی ندارد.

7- دایورت بعد از 5 زنگ:
با استفاده از این سرویس شما میتوانید کاری کنید تا بعد از 4 بار زنگ خوردن گوشی و جواب ندادن به گوشی در زنگ 5م تلفن دایورت شود بر روی شماره ای دیگر.
برای استفاده از این سرویس شما باید از کد زیر استفاده کنید:
# شماره مورد نظر*65*
برای غیر فعال کردن این امکان باید کد #65# را وارد کنید.

نحوه جستجوی صحیح در موتورهای جستجو

اینترنت تکنولوژی مرزناشناسی است که هر لحظه بر وسعت آن افزوده می شود. هم اکنون میلیاردها سایت بر روی این شبکه وجود دارد و هر 5 ثانیه نیز یک سایت به آن افزوده می شود. این دنیای مجازی آنقدر بزرگ شده است که دیگر کاربران بدون استفاده از موتورهای جستجو قادر به بهره مندی از آن نیستند، و بدین ترتیب روز به روز اهمیت استفاده از موتورهای جستجو بارزتر می گردد. اما همان اندازه که این موتورها مفید هستند درصورت ناآشنا بودن با نحوه درست کار با آنها می توانند خسته کننده هم باشند. در این ترفند قصد داریم راز و رمزهای جستجو در معروفترین موتور جستجوی جهان یعنی گوگل را برای شما رو کنیم. اگر تاکنون در خصوص جستجوی موضوعی به نتیجه نرسیده بودید اینک با دانستن این روشها جستجو کرده و تفاوت را احساس کنید!

امروزه موتورهای جستجوی زیادی بر روی شبکه وب فعال هستند که هر یک الگوریتم جستجوی خاص خود را دارد و به نحوی به جستجوی سایتهای موردنظر شما می پردازند. اما یکی از پرکاربردترین و مفیدترین موتورهای جستجو گوگل نام دارد که این روزها جام پیروزی را از دیگر رقبا ربوده است و روز به روز بر تعداد کاربران خود می افزاید. بدون تردید شما هم حداقل برای یکبار گذرتان به www.google.com خورده است و صفحه ساده و در عین حال پرقدرت این جستجوگر را دیده اید. جستجوگری که با پشتیبانی از زبانهای متنوع دنیا کاربران زیادی را به خود جذب کرده است. و شاید همین پشتیبانی از زبان فارسی است که در میان ایرانیان نیز از اقبال خوبی برخوردار شده است. در این ترفندها می کوشیم تا ضمن آشنایی با نحوه صحیح کار با این جستجوگر کارایی بهره مندی از آنرا نیز بالا ببریم.
برای جستجو نمودن یک موضوع در گوگل کافی است که چند کلمه توصیفی و اصلی موضوع را در نوار مربوطه تایپ نمائید و سپس کلید Enter را فشار دهید و یا اینکه روی دکمه Search که در جلوی نوار جستجو تعبیه شده است کلیک نمائید، تا به لیستی از وب سایتهای مرتبط با موضوع دست یابید.
از آنجائیکه گوگل وب سایتهایی را لیست می کند که «همه» کلمات مورد جستجوی شما در آن باشند لذا بایستی سعی کنید تا در نوار جستجو، کلماتی را وارد کنید که اساسی تر هستند و از وارد کردن کلمات اضافی بپرهیزید تا نتایج جستجو به آنچه که شما می خواهید نزدیکتر باشند.

کلمات اصلی تر را بنویسید
همانگونه که گفته شد برای بهتر نتیجه گرفتن از جستجو لازم است که کلمات اصلی را در نوار جستجو وارد کنید. برای اینکار هر قدر که می توانید، موضوع جستجو را ریزتر و معین تر نمائید. برای مثال بجای آنکه در نوار جستجو تایپ کنید "نقاش" بهتر است که نام نقاش مورد نظرتان را تایپ کنید، مثلاً بنویسید "پیکاسو". یا اینکه بجای "اتومبیل" بهتر است بنویسید "پژو" و... .
همچنین دقت نمائید تا کلماتی را بکار برید که احتمال وجود توضیحات درباره آنها بیشتر باشد. مثلاً به جای نوشتن "گذراندن یک شب خوب در تهران" بهتر است تایپ کنید "هتلهای تهران".

از آوردن حروف اضافه خودداری کنید
گوگل بطور پیش فرض فقط سایتهائی را لیست می نماید که تمام کلمات مورد جستجو در آنها باشند. و نیازی نیست که شما بین کلمات جستجو از کلمه پیوند دهنده "و" استفاده نمائید. به خاطر داشته باشید که وارد نمودن چنین کلماتی و کلماتی نظیر در، به، و... بر نتیجه جستجو تاثیر خواهد گذشت. بطور مثال برای جستجو در مورد تعطیلات در شمال بجای تایپ نمودن "گذراندن تعطیلات در شمال" بهتر است تنها بنویسید: "تعطیلات شمال".
خودِ گوگل هم برای بالا بردن کیفیت جستجوها بطور اتوماتیک کلمات معمولی و کاراکترهائی همچون "کجا" و "چطور" را از کلمات مورد جستجو حذف می نماید. چون این گونه کلمات باعث کندی عمل جستجو می شوند و تاثیری هم در بهبود جستجو ندارند و حتی کیفیت نتایج جستجو را کاهش هم می دهند.

حروف بزرگ و کوچک فرق نمی کنند
گوگل نسبت به بزرگی و کوچکی حروف حساس نمی باشد. در حقیقت همه حروفی را که به لاتین در نوار جستجو تایپ می نمائید به حروف کوچک تبدیل خواهند شد. برای مثال نتیجه جستجوی "TARFANDESTAN"، "tarfandestan" و "TaRfAnDeStAn" یکسان خواهد بود.

جستجوهای طبقه بندی شده
با همه این توضیحات اگر مایلید که نتایج جستجوهای شما دقیق تر و علمی تر باشند بهتر است سری هم به directory.google.com بزنید. در این آدرس فهرستی از سایتهای اینترنتی با توجه به موضوعات آنها موجود می باشد. مثلاً اگر دنبال سایتی در مورد سیاره زحل می گردید، می توانید با رفتن به شاخه Science و زیر شاخه Astronomy به زیر شاخه Saturn دست یابید. همچنین اگر در مورد خودروی Saturn جستجو می کنید می توانید سایتهای مرتبط با آنرا در شاخه Automotive بیابید.

جستجوی پیشرفته
در جلوی نوار جستجوی گوگل گزینه ای با عنوان «جستجوی پیشرفته» یا «Advanced Search» وجود دارد. با کلیک کردن روی این گزینه وارد صفحه ای با همین نام خواهید شد. در این صفحه شما می توانید با اعمال تنظیمات و بکار بردن عملگرهای خاصی دقت جستجویتان را افزایش دهید.

اما علاوه بر این تنظیمات، گوگل از یک سری عملگرها نیز برای محدود کردن جستجوها بهره می برد. شما بدون رجوع قسمت جستجوی پیشرفته و با دانستن این عملگرها می توانید عمل جستجو را هرچه سریعتر انجام دهید، در زیر به توضیح برخی از این عملگرها می پردازیم:

عملگر +
همانگونه که قبلاً گفتیم گوگل از یک سری کلمات معمولی بصورت خودکار چشم پوشی می کند، ولی در صورتی که شما ضروری می دانید که اینگونه کلمات حتماً مورد جستجو قرار گیرند، می توانید با قرار دادن یک علامت "+" در جلوی آنها مطمئن شوید که در نتایج جستجو حتماً وجود خواهند داشت. (دقت کنید که قبل از کاراکتر "+" یک فاصله (space) وجود داشته باشد ولی کلمه بعدی بدون فاصله، فوراً پس از آن بیاید).
راه دیگر مقید نمودن گوگل برای جستجوی کلمه ای خاص این است که کلمه مورد نظر را در کوتیشن (" ") قرار دهید. برای مثال اگر بخواهیم دنبال داستان جنگ ستارگان 1 (Star Wars Episode I) را مورد جستجو قرار دهیم، گوگل کلمه I را مورد جستجو قرار نمی دهد مگر آنکه آنرا بصورت Star Wars Episode +I و یا "Star Wars Episode I" بنویسیم.

عملگر –
برخی اوقات ممکن است که شما دنبال کلمه ای بگردید که بیش از یک معنا دارد، برای مثال کلمه «bass» در ماهیگیری به معنای «ماهی خالدار» است و در موسیقی به معنای «صدای بم». برای حل اینگونه مشکلات می توانید از عملگر "-" استفاده کنید، تا گوگل به دنبال سایتهایی بگردد که کلمه بعد از این عملگر در آنها نباشند. (دقت کنید که قبل از کاراکتر "-" یک فاصله (space) وجود داشته باشد ولی کلمه بعدی بدون فاصله، فوراً پس از آن بیاید). مثلاً در مثال فوق می توانید بنویسید: bass –music

عملگر ~
گاهی ممکن است که شما فقط به دنبال کلمه ای خاص نباشید و بخواهید که به دنبال کلمات مرتبط با آن نیز بگردید. برای این کار از این عملگر استفاده می شود. برای مثال اگر در کادر جستجو تایپ کنید «کیفیت غذا» در نتیجه سایتهایی ظاهر خواهند شد که کلمه «کیفیت» و کلمه «غذا» در آنها وجود داشته باشد. و حتی ممکن است که این دو کلمه اصلاً به هم ربط هم نداشته باشند. اما اگر تایپ کنید «~کیفیت ~غذا» دنبال سایتهایی می گردد که درباره کیفیت غذاها نوشته باشند.

عملگر ""
همانگونه که قبلاً نیز گفته شد، برای جستجوی عبارتی خاص بصورت کامل (نه بصورت کلمات جدا از هم) بایستی آن عبارت را در داخل کوتیشن (" ") قرار داد.

عملگر «یا»
گوگل از یای منطقی پشتیبانی میکند. بدین معنا که اگر دنبال کلمه ای خاص «یا» بجای آن کلمه ای دیگر می گردید، می توانید در بین این دو کلمه از «یا» استفاده کنید. برای مثال اگر در کادر جستجو تایپ کنید «تعطیلات در شیراز یا اصفهان» آنگاه گوگل دنبال سایتهایی می گردد که در خصوص تعطیلات در شیراز یا در اصفهان باشند.

عملگر SITE
اگر می خواهید که عمل جستجو در سایت بخصوصی انجام گیرد، می توانید پس از وارد نمودن کلمه مورد نظر عملگر Site: را آورده و پس از آن آدرس سایت را بیاورید. برای مثال برای جستجوی عبارت «ایران» در سایت ترفندستان می توانید بنویسید: ایران site:www.tarfandestan.com

عملگر ..
برای اینکه جستجو را محدود به سایتهایی کنید که در آنها اعداد محدوده خاصی وجود داشته باشند، می توانید از این عملگر برای نشان دادن محدوده عددی مورد نظر بهره برید. مثلاً اگر به دنبال DVD Playerهای با قیمت 250 تا 350 دلار می گردید، بایستی اینگونه خواسته تان را بیان کنید: DVD player $250..350 (توجه داشته باشید که بین دو نقطه عملگر هیچ فاصله ای نباشد).

صفحه نتایج جستجو
صفحه نتایج جستجوی گوگل ـ چه به فارسی باشد و چه به انگلیسی ـ را می توان به 16 قسمت تقسیم نمود، که در زیر به شرح مختصر هر یک از آنها می پردازیم:

1.لینکهای بالایی گوگل نامیده می شوند. با کلیک روی هر گزینه مشخص می کنید که در چه زمینه ای می خواهید جستجو کنید. سایتها، تصاویر، خبرها، گروهها و...
2.دکمه Search یا جستجو برای شروع عمل جستجو بکار می رود. بجای بکار بردن این دکمه می توانید کلید Enter را فشار دهید.
3.لینک Advanced Search یا جستجوی پیشرفته شما را به صفحه تنظیمات پیشرفته جستجو می برد.
4.کادر جستجو نامیده می شود که برای تایپ نمودن کلمات مورد جستجو بکار برده می شود.
5.لینک Preferences یا تنظیمها شما را به صفحه تنظیمات گوگل می برد تا در آنجا مشخص کنید که می خواهید در هر صفحه نتایج جستجو چه تعداد سایت لیست شود، و یا اینکه زبان مورد استفاده چه زبانی باشد و...
6.نوار آبی رنگی که مشاهده می نمائید، نوار آمار می باشد که آمار تعداد سایتهایی که یافته شده است و همچنین مدت زمانی که جستجو طول کشیده است را نشان می دهد.
7.Tipها توضیحات کوتاهی هستند (ترفندستان) که شما را برای جستجوی بهتر راهنمائی می کنند.
8.گوگل دارای منابع اطلاعاتی متنوع و ویژه ای است که بر اساس تجربه جستجوی کاربران مختلف جمع آوری شده اند و اغلب این منابع به جستجوی شما نزدیکتر است و در بالای نتایج جستجوها قرار می گیرند. گوگل برای گرفتن نتیجه بهتر شما را به دیدن منابع اطلاعاتی خودش دعوت می کند.
9.در قسمت نتایج جستجو اولین چیزی که می بینید عنوان صفحه ای است که کلمات مورد نظر در آن یافته شده است. گاهی اوقات در این قسمت یک آدرس اینترنتی قرار می گیرد که به معنای آن است که صفحه موردنظر بدون نام می باشد.
10.پس از عنوان سایت، قسمتهایی از سایت که کلمات شما در آن یافت شده اند، بصورت خلاصه آورده می شود. این متن کوتاه به شما این امکان را می دهد تا قبل از کلیک کردن روی عنوان آن و دیدن محتویات سایت ببینید که آیا این صفحه کاملاً مطابق با خواسته شما می باشد یا نه.
11.آدرس سایتی که کلمات در آن یافته شده اند، می باشد.
12.اندازه یا سایز متنی قسمتی از سایت را که متن موردنظر شما در آن یافته شده است را نشان میدهد. در برخی موارد این اندازه دیده نمی شود.
13.به هر دلیلی اگر با کلیک کردن بر روی عنوان سایت و یا آدرس سایت، قادر نیستید که محتویات آنرا ببینید، می توانید با کلیک کردن بر روی گزینه Cached یا نسخه ذخیره شده، همان سایت را از روی سِروِر گوگل ببینید. (لازم به توضیح است که گوگل قسمتهایی از برخی سایتها را برای دسترسی و جستجوی سریعتر بر روی سِروِر خود ذخیره می نماید. شما با کلیک کردن روی این گزینه می توانید به قسمتهای ذخیره شده روی سرور گوگل دسترسی پیدا کنید).
14.با کلیک روی گزینه Similar Pages یا صفحات مشابه جستجوگر گوگل شما را به سمت صفحاتی شبیه به صفحه یافته شده راهنمائی می کند.
15.وقتی که گوگل کلمه مورد نظر شما را در یک سایت در چند صفحه پیدا می کند، ابتدا صفحه ای که به درخواست شما نزدیکترند را می آورد و سپس صفحه دوم را بصورت تو رفته نشان می دهد.
16.اگر در یک سایت در بیش از دو صفحه کلمات مورد نظر شما یافت شوند، برای دیدن صفحات سوم به بعد بایستی روی این گزینه کلیک نمائید.

نقاشی های خود را به اشتراک بگذارید!

قصد داریم تا این بار یک ترفند برای علاقه مندان به نقاشی معرفی کنیم. این ترفند از طریق یک سایت صورت میگرد ،‌ بدین شکل که شما میتوانید با بهره گیری از سرویس موجود در این سایت نقاشی بکشید ، اما علاوه بر آن میتوانید نقاشی هایی را که کشیده اید در داخل سایت ثبت کنید. پس از ثبت شدن نقاشی شما ، یکی از نقاشی هایی که دیگر بازدیدکنندگان کشیده اند برای شما نمایان میشود ، از ابتدا تا انتهای نقاشی و طرز رسم آن. طبعأ نقاشی شما نیز ممکن است برای بازدیدکننده ها نمایش پیدا کند. این ترفند میتواند تا بسیار به شما برای طراحی نقاشی به وسیله کامپیوتر کمک کند.

بدین منظور:
به سایت www.SketchSwap.com بروید.
اکنون (ترفندستان) بوم نقاشی شما آماده است. کافی است شروع به نقاشی کشیدن کنید.
پس از کشیدن نقاشی خود ،‌ روی دکمه Submit drawing کلیک کنید و منتظر بمانید تا نقاشی شما در سایت ثبت شود.
حالا پس از چند لحظه، یکی از نقاشی های بازدیدکنندگان برای شما نمایش داده میشود.
برای کشیدن مجدد یک نقاشی رو دکمه Draw again کلیک کنید.

دقت کنید که برای نمایش بوم نقاشی مرورگر شما نیاز به فلش پلیر دارد.